Zamek Kamieniec w Odrzykoniu
Zamek Kamieniec zwiedzałam w deszczu, wcale, a wcale nie spieszyło mi się do celu mojego wyjazdu. Rozkładnie namiotu, gdy pada w cale nie jest fajne. Chociaż zawsze, może być gorzej i można rozkładać w czasie burzy i po ciemku. Tak, czy inaczej, na trasie pojawiły mi się kolejne ruiny zamku, wiec cóż… poza tym, zwiedzanie w tak mało sprzyjających pogodowych warunkach, ma jeden plus. Nie ma tłoku, krzyków. Można mieć obiekt do własnej dyspozycji. Chociaż, nie jest to, aż tak kuszące by planować wyprawy specjalnie wtedy, gdy pada.
Króciutko o zamku Kamieniec
Ten rycerski zamek został zbudowany w XIV wieku, czyli za czasów Kazimierza Wielkiego. W pierwszym etapie powstał pięciobok zwany zamkiem górnym oraz malutkie przedzamcze. Z czasem zamek był rozbudowywany. Na piętrze znajdowały się mieszkania, a dolnej partii pomieszczenia gospodarcze. W XVI oraz XVII wieku przebywał tu król węgierski Jan Zapoyla oraz przywódca arian Faust Socyn.
Zamek został zniszczony w XVII wieku, w czasie potopu szwedzkiego. W XIX wieku był już malowniczą ruiną. W latach 1904-06 przeprowadzono pierwsze prace konserwatorskie. Niestety mimo, podejmowanych prac naprawczych, w 2000 roku runęła baszta na przedzamczu zachodnim.
Z XIX wieku pochodzi pomnik Tadeusza Kościuszki.
Zemsta – Aleksandra Fredry, a zamek Kamieniec
Kto z nas nie przerabiał Zemsty Aleksandra Fredry w szkole? Kto pamięta:
Jeśli nie chcesz mojej zguby,
Krrokodyla daj mi luby!”
Krrrokodyla!
ironicznie
Tylko tyle!
Co za koncept, u kaduka!
Pannom w głowie krokodyle,
Bo dziś każda zgrozy szuka.
Aleksander Fredro ożenił się w 1828 r. z Zofią Skarbkową z Jabłonowskich. Zofia wniosła w posagu połowę zamku. Podczas przeglądania dokumentów, Aleksander zauważył akta procesowe dwóch właścicieli zamku: Skotnickiego i Firleja o mur graniczny. Skotnicki remontował swoją część zamku, ale zrobił to tak, że woda deszczowa zalewała część należącą do Firleja. Panowie nie mogli się dogadać i sprawa trafiła do sądu, a z czasem stało się inspiracją dla Fredry. Tak, jak w utworze ślub zakończył spór, tak też się stało się wcześniej w życiu. Panienka Zofia Skotnicka wyszła za mąż za Mikołaja Firleja i w posagu wniosła swoją połowę zamku.
Dzisiaj mamy trochę kontynuację sporu;) bo zamek leży na granicy dwóch miejscowości, wiec znów pojawił się problem z utrzymaniem zabytku, prowadzeniem prac konserwatorskich.Od 1998 roku zamek Kamieniec stał się własnością Skarbu Państwa i został wydzierżawiony na wiele lat pasjonatowi zamków z Krosna.
Wnętrza zamku z wystawą przedstawiającą dawnych mieszkańców.
Niziołki i kamieniecka legenda
Na początku akapit wstępu o smutnej historii niziołków, czyli karłów.
Za czasów Jagiellonów, w całej Europie zapanowała moda na posiadanie w swojej kolekcji niziołka, czyli karła. Każdy władca, każda dama dworu marzyła o tym by mieć swojego niziołka. Na dworze Zygmunta Wazy przebywało, aż 16 karłów i to z różnych części Europy. Na niektórych dworach karły były traktowane strasznie, kazano wyskakiwać im np. z pasztetów, przekazywano je sobie w prezencie – jak by były przedmiotami, a nie ludźmi. Przekazując je w prezencie nikt nie zastanawiał nad tym, że rozłącza je z bliskimi. W listach możnych można było przeczytać, jak proszą „niziołka mi prześlij, tylko takiego co by nie urósł”.
W niektórych zamkach, pałacach były specjalnie przygotowane mieszkania dla karłów, krawcy specjalnie szyli dla nich ubrania z najlepszych tkanin. Polska królewna Katarzyna Jagiellonka, gdy po ślubie z Janem Wazą opuszczała Polskę zabrała ze sobą dwie karlicę: Dośkę (Dorotę) i Baśke. Potem jedna z nich stała się ochmistrzynią na jej dworze i zajmowała się wychowaniem przyszłego króla, czyli Zygmunta III Wazy i jego siostry.
Na zamku Kamieniec również żyła karlica o imieniu Kasia. Była osoba wykształconą. Podczas wizyty na zamku, królowej Bony – karlica Kasia wpadła jej w oko, w związku z tym, wojewoda Kamieniecki podarował ją królowej. Kasia zamieszkała na Wawelu, gdzie poznała swojego przyszłego męża – Kornela. Po jakim czasie Bona podarowała parę Karolowi V. Chociaż Kasia bardzo tęskniła za Polska nie udało jej się wrócić. Prosiła by chociaż jej szczątki po śmierci odesłać do ojczyzny. Prośba zmarłej nie została spełniona. Ale jej duch wrócił i od tej pory, od czasu do czasu, można spotkać ją, gdy wędruje po murach kamienieckiego zamku.
Co poza ruinami można zobaczyć na zamku?
Na terenie zamku znajduje się mały skansen. Można zobaczyć stare przedmioty gospodarskie, jest też wystawa przedstawiająca dawne pomieszczenia gospodarzy oraz niektóre przedmioty należące do nich.
Przed wejściem do zamku Kamieniec, na ogrodzeniu zamieszczona jest mała wystawa, na której są zamieszczone zdjęcia rysunków przedstawiających zamek przed wiekami.
Przydatne informacje dotyczące zamku Kamieniec w Odrzykoniu:
- Wymagany zakup biletu. Można zwiedzać wnętrza.
Adres:
- pogranicze Korczyny i Odrzykonia
ul. Podzamcze 1
38-420 Korczyna
- Lokalizacja: 49.74277244303934, 21.786618082805028
- Parkowanie: można skorzystać z płatnego parkingu przy sklepu, można też zaparkować przy drodze, o ile jest wolne miejsce
Linki:
- Strona zamku w Kamieńcu
- Zamek w Kamieńcu na stronach:
Literatura:
- O nizołkach możecie przeczytać w książce profesor Bożeny Fabiani
